Wierzenia

Zeus 
Najwyższy z bogów. Jest szóstym dzieckiem Rei i Kronosa. Brat Hestii, Demeter, Hery (również jej mąż), Posejdona i Hadesa. Władca błyskawic. Uosobienie najwyższej zasady rządzącej Wszechświatem. Władca wszystkich bogów i ludzi. Jego atrybutami są złote pioruny, orzeł i tarcza zwana egidą. Wychowały go nimfy górskie i koza Amalteja.

Posejdon
Bóg mórz, trzęsień ziemi, żeglarzy, rybaków.

Syn Kronosa i Rei. Starszy brat Zeusa, Hadesa, Hery, Demeter i Hestii, mąż Amfitryty. Przedstawiany z trójzębem, (który jest jego atrybutem) na rydwanie ciągniętym przez hippokampy, w towarzystwie trytonów, ichtiocentaurów. Jest jednym z 12 bogów olimpijskich. Poświęcone mu zwierzęta to delfin, koń i byk, a jego świętym drzewem jest sosna.

Hades
Bóg podziemnego świata zmarłych. Z czasem Hadesem zaczęto również nazywać jego krainę. Jest jednym z 12 bogów olimpijskich. Towarzyszy mu trójgłowy pies Cerber.

Hera 
Trzecia córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Jest również Zeusową siostrą, królową Olimpu, boginią niebios i płodności, patronką macierzyństwa, opiekunką małżeństwa, piękna i rodziny.

Hermes
Bóg dróg, podróżnych, kupców, pasterzy, złodziei i posłaniec bogów. Hermes jako bóg handlu musiał mieć opanowane techniki dobijania targu, uznano go więc za boga "przekonującej wymowy". A ponieważ stąd już tylko krok od oszustw, Hermes został także opiekunem złodziei, co przypisuje się mu raczej żartem niż naprawdę. Jeden z 12 bogów olimpijskich.

Hefajstos 
Bóg ognia, kowali i złotników. Hefajstos jest synem Zeusa i Hery. Opiekun rękodzielników. Jeden z 12 bogów olimpijskich. Mąż Afrodyty.

Afrodyta
Bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności. Najbardziej urodziwa z bogiń. Żona Hefajstosa. Kochanka Aresa.

Atena 
Bogini mądrości, sztuki i sprawiedliwej wojny. Jest jedną z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Jej atrybutami są: włócznia i tarcza. Jej świętym zwierzęciem jest sowa, a rośliną - oliwka.

Ares 
Bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Jeden z dwunastu bogów olimpijskich. Kochanek Afrodyty.

Apollo 
Syn Zeusa i Leto. Urodził się na wyspie Delos. Był bliźniaczym bratem Artemidy. Uważany za boga piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku, patrona sztuki i poezji, przewodnika muz.

Artemida 
bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności; wielka łowczyni. Uważana również za boginię płodności, niosącą pomoc rodzącym kobietom. 

Reja
 Jedna z tytanid, bogini płodności. Opiekunka dzieci.

Kronos
Bóg rolnictwa, jeden z tytanów i najmłodszy syn Uranosa i Gai

Gaja

Ziemia-Matka. Wyłoniła się z Chaosu, tak więc jedna z najstarszych bóstw. 

Uranos

Jedno z najstarszych bóstw (Protogenoi). Bez udziału innej istoty poczęła go i urodziła Gaja (Ziemia), która stała się jego małżonką. Wspólnie spłodzili kolejne pokolenia bogów.

Ra 
Bóg Słońca, stwórca świata i pan ładu we Wszechświecie.  Przedstawiany z dyskiem słonecznym i z głową sokoła. Najważniejszy z bogów i władca ludzi. Jego symbolem jest obelisk. Starożytni Egipcjanie wierzyli, że sam się stworzył z Praoceanu Nun. Jego dzieci to:  Anubis, Maat, Bastet, Hathor, Sachmet, Thot, Szu, Tefnut. Prawnukami Re byli Izyda i Horus.

Anubis
Bóg o głowie szakala, mąż Bastet, ojciec Maahes'a. Bóg mumifikacji.

Bastet 
Bogini miłości, radości, muzyki, tańca, domowego ogniska, płodności.  Bastet chroni mężczyzn przed chorobami i demonami. Przedstawiana jako kot lub kobieta z głową kota, często ze skarabeuszem na głowie, który jest symbolem wschodzącego słońca, gdyż jest ona córką Ra – boga słońca i Izydy - bogini płodności i opiekunki rodzin. Przedstawia się  ją często z krzyżem Ankh – symbolem życia – i sistrum – uderzanym instrumentem muzycznym, który jest jej atrybutem władzy. Jest matką Maahesa. Żona Anubisa.

Maahes
Bóg walk, łowów i mistrz noża, bóg morderców. Syn Anubisa i Bastet.

Set 
Pan burz, pustyń, ciemności i chaosu, także bóstwo o charakterze demonicznym. Przedstawiany jako człowiek z głową Salaawy. Mąż Neftydy.

Neftyda
 Uważana jest za boginię śmierci. Neftyda wzbudza wielki strach i szacunek. Dzięki związkowi z Setem stała się panią śmierci. Neftyda urodziła się ostatnia. Pierwszy narodził się Ozyrys, potem Horus Starszy, inaczej Harwer, następnie Set (wyskoczył z boku matki, choć to nie był jego czas), Izyda i po niej właśnie Neftyda. Sądzi się, że Neftyda zamieszkuje obrzeża pustyni.

Sachmet 
Bogini wojny, zemsty i chorób. W dosłownym tłumaczeniu jej imię znaczy "Potężna".  Żona Ptah'a matka Nefertuma.

Ozyrys
Bóg śmierci i odrodzonego życia, Wielki Sędzia zmarłych. Syn bogini Nut i boga Geba, brat Seta, Izydy i Neftydy. Poślubił Izydę, był władcą ziemi, podziemi i krainy umarłych (Pola Jaru).

Izyda
Bogini płodności, opiekunka rodzin. Córka bogini Nut i boga Geba, siostra Neftydy, Seta i Ozyrysa, a zarazem małżonka tego ostatniego. Kiedy Set zabił Ozyrysa, Izyda odnalazła jego poćwiartowane ciało i wraz z Neftydą przywróciła męża do życia. Matka Horusa. Wszędzie jest ukazywana jako najlepsza Matka, wcielenie dobroci.

Horus 
Bóg nieba i jedności. Czczony pod postacią sokoła lub człowieka z głową sokoła zwieńczoną tarczą słoneczną oraz jako dziecko z palcem w ustach. Był synem Ozyrysa i Izydy. Po śmierci Ozyrysa walczył (jako prawowity następca tronu) z Setem (bratem Ozyrysa) o tron faraona. Po kilku konkurencjach Rada Dwunastu Bogów przyznała władzę Horusowi.

Hathor  
Przedstawiano ją początkowo pod postacią krowy, później jako kobietę z głową krowy i dyskiem słonecznym pomiędzy rogami. W ostatnim okresie jako kobietę z krowimi uszami, rogami i dyskiem słonecznym. Jest boginą miłości, radości, uciech, muzyki i tańca, a także opiekunką kobiet. Żona Horusa.

Horus Stary 
Bóg wojny, przedstawiany jako sokół z biczem 'nechacha'. Syn Geba i Nut.
  
Szu
 Bóg powietrza, mąż Tefnut, ojciec ziemi - Geba i nieba - Nut. Był pierwszym zdecydowanie męskim bytem. Bóg powietrza, którego imię oznacza pustkę. Powstał on z Atuma, jako tchnienie, które wyszło z nosa stwórcy. Szu uosabia tchnienie życiodajne i jest dawcą orzeźwiającego wiatru północnego. Funkcją Szu jest rozdzielanie ziemi od nieba. Szu wyobrażany jest jako mężczyzna o rozpostartych skrzydłach, trzymający w rękach symbole życia i powietrza.

Tefnut
Bogini wilgoci i ciemnych otchłani podziemnych, żona boga Szu. Była pierwszym bytem żeńskim, matką Geba i Nut. Utożsamiana z wilgotnym, pasywnym, utrwalającym elementem świata. Przedstawiano ją jako kobietę z głową lwicy lub lwicę.

Geb i Nut 
Geb jako bóg ziemi był patronem roślinności i gwarantem płodności egipskiej ziemi. Był też dawcą minerałów zwanych darami Geba. Uważano go też za pana węży i skorpionów. W czasie Sądu Ozyrysa pełnił rolę przewodniczącego "ławy przysięgłych". Mąż Nut, ojciec Ozyrysa, Seta, Izydy, Neftydy i Horusa Starego.
Nut to bogini nieba, żona Geba. Zgodnie z mitem Nut i Geb przez całą wieczność leżeli złączeni w miłosnym zespoleniu, ale zostali rozdzieleni przez Szu, czyli powietrze. Kiedy Słońce uosabiane przez Re zbliżało się ku zachodowi, Nut połykała je, co powodowało nastanie nocy, i mogła ponownie kochać się z Gebem. Co rano o świcie bogini nieba rodziła Słońce, dając początek nowego dnia. Gdy czasami Geb i Nut zapragnęli zbliżyć się w ciągu dnia, wtedy nastawała burza.

Sobek 
Opiekun jezior, wody, symbol siły królewskiej. Przedstawiany jako człowiek z głową krokodyla, czasem jako krokodyl z głową sokoła, lwa, byka, barana lub szakala bądź jako krokodyl. Na głowie nosi koronę składającą się z dwóch piór, dysku słonecznego i baranich rogów.

Ptah 
Bóg stwórca, stojący na czele Wielkiej Trójki Bogów.  Ptah był opiekunem sztuk i rzemiosła. Występował pod postacią człowieka, z ogoloną głową i laską (będącą połączeniem symbolu anch, berła uas i filaru dżed) w ręku. Świętym zwierzęciem Ptaha był Apis. Za syna Ptaha uznano Nefertuma oraz półboga Imhotepa, arcykapłana i budowniczego piramidy Dżasera.

Nefertum
Bóstwo lotosu. Blisko związany z kręgiem bóstw solarnych. Przedstawiany w sztuce jako dziecko w kwiecie lotosu bądź mężczyzna z koroną w kształcie tego kwiatu.

Ammit
To potwór znany jako "pożeracz umarłych", "niszczyciel grzesznych dusz" przyczajony obok wagi podczas sądu Ozyrysa. Jeśli człowiek był grzeszny tzn. gdy położone na wadze jego serce było cięższe od pióra prawdy, Ammit zjadała je i tym samym zabijała nieszczęśnika. Ukazywany jako demon z głową krokodyla, tułowiem lwa i zadem hipopotama.

Apis
Święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa, przez co został bóstwem podziemnym kojarzonym z minerałami i klejnotami. Jego sanktuarium znajduje się w pobliżu bramy świątyni wielkiego boga-stwórcy Ptaha. Byk Apis był symbolem siły i męstwa. Wierzono, że został zrodzony z promienia słonecznego. Wybór konkretnego zwierzęcia jako świętego byka uzależniony był od rozpoznania określonego zestawu 29 znaków; podstawowe to posiadanie przez bydlę: białego trójkąta na czole, białej plamy w kształcie skrzydeł na łopatkach i zadzie, sylwetki skarabeusza na języku i rozdwojonego chwostu. Za życia Apis ozdabiany był złotem i klejnotami oraz trzymany w specjalnym sanktuarium. Według wierzeń starożytnych Egipcjan, gdy byk umierał, jego istota przenosiła się do następnego zwierzęcia, a kapłani rozpoczynali poszukiwanie kolejnego wcielenia. Stare byki uroczyście topiono, zwłoki padłego osobnika poddawano mumifikacji, która trwała 70 dni (40 dni zajmowało suszenie mięsa, a 30 dni zawijanie).

Apopis
olbrzymi wężowy demon ciemności i chaosu, postrzegany jako przeciwnik Słońca (boga Ra) i symbol sił ciemności. Miał mieszkać w głębinach praoceanu (duat) i przybierał postać węża o „złym wyglądzie” i „złym charakterze”. Przypisywano go do krainy potępionych przez sąd Ozyrysa – czyli stanowił część boskiego wymiaru sprawiedliwości. Miał także zdolności uzdrawiające; niektóre przedstawienia Apopa ukazują go owiniętego obrończo wokół ciała Ozyrysa.
Według mitu, Apophis atakuje słoneczną barkę Re podczas wschodu i zachodu Słońca. Krew zranionego demona zabarwia wówczas niebo na czerwono. Pomimo ciągłych porażek, wąż próbuje zatrzymać Słońce podczas jego wędrówki i codziennie na nowo zostaje przez nie pokonany i zraniony. Sprzymierzeńcem Re jest Bastet, strażniczka słonecznej barki.

Benu
Święty ptak, uważany za duszę (ba) Ra; Pan Jubileuszów.  Był bóstwem pierwotnym, nie miał swojego stwórcy, podobnie jak Atum czy Re, a pojawił się na początku wszechświata, krążąc nad wodami praoceanu Nun, z którego następnie wyłonił się pierwszy kawałek stałego lądu – prawzgórek benben. Miał zdolność odradzania się co 500 lat i stąd się wziął jego przydomek – Pan Jubileuszy.

Ruti
Para lwów zidentyfikowana z Szu i Tefnut. Ruti miały szczególne znaczenie w wierzeniach w życie pozagrobowe, gdyż do nich należały barki słoneczne, poranna i wieczorna. Zmarły identyfikując się z Ruti zyskiwał prawo do podróży wraz ze słońcem. Często w tekstach Ruti występuje jako jedna z form Re-Atuma i uważany jest za pojedynczą osobę.

Odyn
Bóg wojny i wojowników, bóstwo mądrości, władzy, poezji i magii. Mąż bogini Frigg i ojciec Thora.  Wraz z Freją przewodził poległym wojownikom w Walhalli.
Synem Odyna był również niezwykle urodziwy Baldr – wyjątkowo lubiany i podziwiany przez bogów za tak rzadkie cechy jak subtelność i delikatność, zginął wskutek intrygi, jaką uknuł zazdrosny i podstępny Loki. Mitologia wspomina też o młodszych synach: Widarze i Walim, którzy mieli sprawować władzę po śmierci ojca i brata, boga burzy Thora.

 

Thor

Bóg burzy i piorunów, bóg sił witalnych, bóg rolnictwa, jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaje, patronował także ognisku domowemu i małżeństwu. Syn Odyna i Jörd, małżonek Sif.

Thor był uznawany za boga bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – jest równie gwałtowny, ale mniej tajemniczy. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą i młotem Mjöllnirem w ręku – symbolem jego siły. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał. W czasie zmierzchu bogów Thor zabije Węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem.

 

Loki

Bóg ognia i oszustwa. Syn olbrzyma Farbautiego i Laufey. Loki posiadał zdolność przemiany (w łososia, konia, ptaka, pchłę itp.), włącznie ze zmianą płci.

Zrodził (stworzył) największe potwory – wielkiego wilka Fenrisa (Fenrira), węża Jormunganda (Midgardsorma) i boginię umarłych Hel – według większości wersji miał owe potomstwo z olbrzymką Angerbodą z Żelaznego Lasu. Nigdy do końca nie trzymał z żadną ze stron (oprócz Ragnaroku, gdy wreszcie opowie się przeciw bogom i powiedzie na nich olbrzymów). Towarzyszył Thorowi w wielu wyprawach po świecie, podarował Odynowi Sleipnira – ośmionogiego, bardzo szybkiego rumaka, a także swego syna. Loki miał także dwóch synów ze swą żoną Sygin – Valiego i Narviego, z Sif Ulla. Był również zmieniony w kobietę, podziemną czarownicę, co trwało osiem lat. Przez ten okres rodził straszliwe potwory.

Dzięki Lokiemu bogowie zdobyli też swe najważniejsze atrybuty. W micie o Sif Lokiego oskarżono o złośliwe ścięcie jej włosów. Za karę musiał zdobyć dla niej nowe, złote, ale rosnące jak żywe; wykonały je karły, synowie Ivaldiego – najważniejszym z nich był Brokkur. Przy tej okazji Loki dostał od nich włócznię Gungnir i statek Skidbladnir. Wówczas Loki postawił w zastaw swoją głowę, że Eitri, brat Brokkura, nie zdoła już zrobić trzech równie cennych przedmiotów. Ale ten z pomocą brata i pozostałych karłów wykonał dzika Gulinborstiego, bransoletę Draupnir oraz młot Mjollnir dla Thora. Bogowie orzekli, że najcenniejszy jest Mjollnir. Loki przegrał więc zakład i powinien był stracić głowę, ale wtedy próbował uciec, wykorzystując swe czarodziejskie buty, pozwalające mu latać i chodzić po wodzie. Gdy zaś Thor go schwytał, oświadczył, że oddał w zakład głowę, a nie szyję. Karły w zemście ucięły mu więc tylko język i zszyły usta (co miało być karą za jego krzywoprzysięstwo).

Małżonką Lokiego była Sigyn. Bogowie, mając Lokiego za szaleńca i psotnika, wybaczali mu wiele złych uczynków, ale kiedy przyczynił się do zabicia Baldura (boga piękna) oraz uniemożliwił mu powrót z zaświatów, przykuli go do skały, gdzie musiał odkupić swój uczynek, przykuty łańcuchami tak, żeby padał na jego twarz okropny jad węża znajdującego się nad nim. Jego wierna żona Sigyn trzymała misę nad twarzą Lokiego i gdy ta napełniała się, Sigyn opróżniała ją – wtedy kropla jadu docierała do twarzy Lokiego i ten, trzęsąc się z bólu, powodował trzęsienie Ziemi. Wierzono, że w końcu Loki wyswobodzi się z więzów i zapragnie zemsty. Bitwa Ragnarok rozpocznie się przypłynięciem do Asgardu (stolicy bogów) statku Nagelfar, którego Loki będzie sternikiem. Loki zginie w Ragnaroku walcząc z bogiem strażnikiem Heimdallem (zabiją się nawzajem) – będzie to pierwsza wielka walka w Ragnaroku.

 

Hajmdal

Bóg strzegący Tęczowego Mostu zwanego Bifrost, będącego wejściem do Asgardu. Był synem dziewięciu Dziewic – Fal, córek boga morza Agira. Mógł widzieć na bardzo duże odległości, a jego ucho było tak wrażliwe, że słyszał, jak rośnie trawa i wełna na owcach. W dzień Ragnarok Hajmdal zadmie w wielki róg Gjallarhorn, a w bitwie, która potem nastąpi, zabije Lokiego i sam zginie z jego ręki. Podróżując po świecie w ludzkiej postaci, Rig zaszedł do domu, w którym zastał wiekowe małżeństwo o imionach Ai (Pradziad) i Edda (Prababka). Ugościli go, spali w jednym łóżku, a po odejściu Riga urodził im się śniady syn, któremu nadali imię Thrall. Był to praojciec niewolników. Rig w drugim domu zastał Afiego (Dziadka) i Ammę (Babcię), sytuacja się powtórzyła; urodził im się rumiany syn o imieniu Karl – praojciec wolnych. W trzecim domu mieszkali Fadir (Ojciec) i Modir (Matka); urodził się syn o jasnych włosach i o jasnej cerze – Jarl, który spłodził syna o imieniu Konr.  

 

Surtr 

Bóg ognia. Jego atrybutem był płomienny miecz. Występuje w mitologii dwa razy:

Na początku czasu, jako strażnik Muspelheimu – krainy ciepła i ognia, zakrzesał swym mieczem iskry w Ginnungagap, wielkiej otchłani, wzbudzając tym samym parowanie lodu i proces tworzenia się świata;

Na końcu czasu, gdy przybędzie porazić świat swym mieczem, co będzie jedną z zapowiedzi Ragnaröku. Zabije wtedy boga Frey'a.

Frey

Bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości, syn Njörðra i Skadi (albo nieznanej z imienia siostry Njörda), brat Frei. Władca świetlistych Alfów, jego małżonką była uosabiająca ziemię Gerda.

Freya

liźniacza siostra Frejra. Była bóstwem wegetacji, miłości, płodności i magii. Ponadto patronowała wojnie, 1/2 poległych wojowników podlegała jej władzy. Jej mężem był Od (letnie słońce), córkami Hnoss ("skarb") i Gersimi ("klejnot").

Według mitów uważana za najpiękniejszą z bogiń, jej obecność na Asgardzie gwarantowała innym bóstwom szczęśliwe życie. Jej atrybutem był złoty naszyjnik Brisingamen. Freja posiadała też drugi naszyjnik, Hildiswin, wykuty przez dwóch braci — Daina i Nabbiego, krasnoludzkich złotników. Często towarzyszyły jej małe białe koty, które powoziły jej rydwanem. Wyobrażano ją często jako postać otoczoną okrągłym pierścieniem, który przedstawiał jej naszyjnik i symbolizował płodność.

Jest ona boginią, której poświęconych jest najwięcej mitów, zazwyczaj jednak stanowi ona w nich przedmiot pożądania olbrzymów, bogów i ludzi.

Gerda 

Piękna córka olbrzyma Gymira, która została żoną Frejra.

Początkowo nie chciała oddać mu swej ręki ani za dające nieśmiertelność złote jabłka, ani pod groźbą odcięcia głowy. Uległa dopiero, gdy wysłannik boga Skirnira zagroził jej żądzą, której nic nie byłoby w stanie zaspokoić, głodem, którego nic nie mogłoby nasycić, i uwięzieniem u bram piekła.

Według innej wersji podziałała groźba, że Skirnir wytnie przeciwko niej magiczne znaki na drewnianych prętach (tj. runy), które zniszczy, kiedy tylko zechce.

W końcu pokochała swego męża i urodziła mu syna Fiolnira.

Ceną, jaką musiał Frejr zapłacić Skirnirowi za pomoc w zdobyciu Gerdy, był jego własny miecz. Oddając go Frejr tym samym stał się bezbronny w dniu Ragnarok.